Dotyczy wielu różnych branż – w szczególności farmaceutycznej, energetycznej, chemicznej czy kosmetycznej. Transport morski towarów niebezpiecznych podlega restrykcyjnym wymogom obowiązującym na całym świecie. Jakie ładunki należą do kategorii niebezpiecznych? I w jaki sposób należy je transportować? Sprawdźmy.
Czym są towary niebezpieczne?
O ładunkach niebezpiecznych mówimy wówczas, gdy dana grupa towarów ze względu na swoje właściwości fizyczne, biologiczne czy chemiczne stanowi zagrożenie dla zdrowia, bezpieczeństwa, mienia lub środowiska naturalnego. Ich wykaz znajduje się w IMDG, czyli Międzynarodowym morskim kodeksie towarów niebezpiecznych – określa się w nim nie tylko rodzaje ładunków, ale także sposób transportu, uwzględniając odpowiednie warunki, takie jak wilgotność czy ruchy statków.
Klasyfikacja ładunków niebezpiecznych
IMDG wyróżnia 9 klas towarów niebezpiecznych. Wśród nich znajdziemy:
- materiały wybuchowe;
- substancje utleniające;
- substancje toksyczne;
- trujące gazy;
- łatwopalne ciecze i ciała stałe;
- substancje radioaktywne;
- substancje zakaźne;
- niektóre rodzaje pestycydów.
Powyższy dokument dodatkowo dzieli wszystkie grupy na bardziej szczegółowe kategorie. Jednocześnie ujmuje się w nim sposób oznaczenia ładunków niebezpiecznych, ich limity ilościowe oraz warunki dotyczące przewozu.
Jakie dokumenty są potrzebne do przewozu?
W transporcie morskim konieczne jest wypełnienie 3 niezbędnych dokumentów:
- Karty charakterystyki produktu;
- Deklaracji towarów niebezpiecznych (DGD);
- Certyfikatu pakowania kontenera.
W karcie charakterystyki wskazuje się informacje o właściwościach fizykochemicznych ładunku, a także potencjalnych zagrożeniach, które może on powodować. W tym miejscu opisuje się również metody służące minimalizacji ryzyka, a także sposoby postępowania w razie zagrożenia daną substancją.
Deklaracja towarów niebezpiecznych to dokument, który nie ma jednolitego wzoru – o jego prawidłowości świadczą informacje w nim zawarte. Powinny się tutaj mieścić dane dotyczące numeru UN ładunku, opisanie potencjalnego zagrożenia, a także jego ilość oraz rodzaj opakowania.
Certyfikat pakowania kontenera jest natomiast dokumentem, który wypełnia się w momencie, gdy transport morski następuje po transporcie drogowym. Zawiera on informacje dotyczące pakowania ładunku.
Transport morski a towary niebezpieczne – wymagania
Przede wszystkim konieczne są oznaczenia. Każdy kontener z ładunkiem niebezpiecznym musi być oklejony nalepką z numerem UN z każdej strony. Dodatkowo numery UN muszą znajdować się na formularzu DGD, opakowaniu i etykiecie. Istotne jest także samo opakowanie. Ważne, aby nie wchodziło ono w reakcję z niebezpiecznym ładunkiem, a także było odporne na uszkodzenia mechaniczne. W przypadku cieczy konieczne jest np. zastosowanie opakowania z materiału chłonnego lub też amortyzującego.
W niektórych przypadkach należy także oddzielać od siebie ładunki niebezpieczne. Z tego względu ich ilość na statku jest ściśle określona przepisami prawa.